मलेसियाबाट घर फर्कँदा एयरपोर्टमै पासपोर्ट फालेर घर पुगेका मनोज

वैशाख २४, २०७८ शुक्रबार १७:३२:१२ | उज्यालो सहकर्मी

धनुषा – १६ वर्षको कलिलो उमेरमै जहाज चढेर मलेसिया पुग्नुभएका मनोज कुमार दासले एकै पटक ८ वर्षपछि स्वदेशमा पाइला टेक्नुभयो । वषौंपछि देशमा पाइला टेक्दाको खुसीमा मनमनै प्रण गर्नुभयो – ‘अब विदेश जाँदिन ।’

हातमा भएका अरू कागजात झोलामा राख्नुभयो । अनि पासपोर्ट चाहिँ विमानस्थलकै एउटा फोहोरको भाँडोमा फ्याँक्नुभयो ।

‘फेरि विदेश नै नजाने भएपछि त्यो पासपोर्टको के काम,’ मनोजले विमानस्थलमै पासपोर्ट फाल्दाको त्यो क्षण सम्झँदै भन्नुभयो,‘पासपोर्ट नै फालेपछि अब त विदेश जान पर्दैन भन्ने लाग्यो, मन हल्का भयो ।’

हुन त पासपोर्ट रोजगारीका विदेश जान मात्र काम लाग्ने कुरा होइन । साथमा पासपोर्ट भए जुनसुकै बेलामा पनि काम लाग्छ । तर मनोजलाई आज पनि पासपोर्ट नै नभए पछि विदेश जाने मोह पनि जाग्दैन भन्ने लाग्छ ।

बाँकी जीवन देशमै दुःखसुख गर्ने अठोटले मनोज घरको आँगनमा पुग्नुभयो । तर समयले मानिसलाई कहिलेकाहीँ आफ्नो र आफ्ना पनि बिरानो बनाउदोरहेछ ।

मनोज भन्नुहुन्छ, ‘८ वर्षपछि गाउँ पुग्दा त मलाई गाउँका मानिसले चिनेनन्, घर आँगन, र गाउँ नै अर्को हुँदो रहेछ ।’

गाउँतिर हिँड्दा भेटिने हरेकको प्रश्न हुन्थ्यो, ‘तिमी कसको छोरो ?’

मानिसका प्रश्न सुन्दा मनोज भने आफैँसँग प्रश्न गर्नुहुन्थ्यो – ‘म साँच्चै अर्कै भए कि, गाउँ ठाउँ अर्को भयो ?’

‘लुखुरे केटो देखेका मानिसले अहिले जवान देख्दा चिन्न गाह्रो भयो होला जस्तो लाग्यो,‘मुस्कुराउँदै मनोजले भन्नुभयो,‘म मान्छे पनि त ह्याण्डसम भएर आएको थिएँ नि ।’

बाहिरबाट हेर्दा र हेरेको भरमा बनाएको चित्रभन्दा फरक छ एक श्रमिकका लागि परदेश ।

त्यसमाथि बुझ्दै नबुझी, जान्दै नजानी, कलिलै उमेरमा परदेशीनेहरुको भोगाइ त अझ फरक छ । जुन भोगाइ मनोजको पनि छ ।

पढ्ने सपना छाडेर परदेश

किताब बोकेर १० कक्षा पढ्न जान्थेँ मनोज । पढ्ने, ठुलो मान्छे बन्ने सपना कसले देख्दैनन् र । मनोज अपवाद हुन किन सक्थें र । उहाँको पनि सपना त्यही थियो । तर १० कक्षामा पढ्दै गर्दा एउटा युवकले साँचेका सपनामा गाउँकै एजेण्ट र परदेशमा कमाइरहेकाहरूले विदेशमा हुने कमाइको सपना मिसाइदिए ।

त्यसपछि त मनोजको सपनाको बाटो मोडियो । जसोतसो पासपोर्ट बन्यो । पासपोर्ट बनेपछि खिरिलो ज्यान र उमेरले रोक्न किन रोक्थ्यो र । मनोज पढाइ र पढेर ठुलो बन्ने सपनालाई गाउँमै छाडेर २०६९ सालमा मलेसिया पुग्नुभयो ।

विदेश जानुअघि घरकै ओछयानमा बसेर झलझली परदेशको सपना देखे झैँ परदेश पुगेपछि देशमा छँदाका खुसी र हाँसो उसै गरी सम्झनामा आउन थाले । साथीभाइ, आफन्त, गाउँ ठाउँ । यी सबैको यादले औधी गलायो मनोजलाई । तर साहुको ऋण र परिवारको आशा बोकेर विदेश पुगेको मानिसलाई गाउँघरकै सम्झनामा कमजोर हुने छुट् कहाँ हुन्छ र । उ त बलियो हुनुपर्छ । जतिसक्दो छिटो पैसा कमाउन पर्छ । साहुलाई बेलैमा ऋण तिर्नुपर्छ । परिवारका पनि आशा र भरोसालाई पूरा गर्नुपर्छ ।

मलेसियामा कमाएर पूरा गर्ने राखेको उद्देश्यका लागि आठ वर्षसम्म मलेसियामा खट्नुभयो मनोज । मलेसियाकै कमाइले घर बनाउनुभयो । घडेरी पनि जोड्नुभयो । ८ वर्ष पुगेपछि भने मनोजलाई लाग्यो, ‘अब पुग्यो ।’

‘दुई चार महिनासम्म त अति गाह्रो हुने रहेछ, जति बेला पनि घरमै फोन गर्न मन लाग्ने, परिवारभन्दा टाढा हुने बानी पार्न पनि गाह्रो रहेछ,’ मनोज सम्झनुहुन्छ । तर भावनाले परदेशमा केही पनि हुँदैन । लेबरको भिसामा गएको एउटा मानिसको भावनाको कदर गर्ने पनि केही हुँदैनन् । काम गरे हातमा दाम र मुखमा माम लाग्छ । नभए रित्तै हात फर्कनुपर्ने परिस्थिति पनि आउन सक्छ । तर मनोज कदापि त्यो क्षण आओस् भन्ने चाहनुहुन्नथ्यो । जति सक्नुभयो डटेर लाग्नुभयो काममा ।

आठ वर्षअघि जम्मा ४४६ मलेसियन रिंगिट थियो तलब पनि । काम भने १२ घण्टा गर्नुपर्थ्यो । त्यति बेलै मनोजलाई यहाँबाट फर्केपछि फेरि कहिले विदेश फर्किन्न भन्ने त लाग्थ्यो ।

१२ देखि १४ घण्टासम्म खट्नुहुन्थ्यो । बिदा बस्नुभन्दा जति भए पनि काममा जाऊ र कमाइ गरौँ भन्ने धारणा राख्नुभयो ।

जहाँ मन बस्दैन त्यहाँ मन लगाउनु व्यर्थ हुन्छ । आफ्नो इच्छा कम्पनीमा राख्नुभयो । ८ वर्षदेखि घर नफर्किएका मनोजलाई सहज रुपमा स्वदेश फर्कने वातावरण बन्यो । दुई वर्षअघि घर फर्कनुभयो ।

किराना पसलमा भुलेको मन

पासपोर्ट विमानस्थलमा फलेर घर पुग्नुभएका मनोजलाई पैसा कमाउनकै लागि फेरि घरबाट टाढा हुन नपरोस् भन्ने थियो । धनुषाको लक्ष्मीनिया रहेको घरैमा परिवारको साथमा बसेर गर्न सकिने काम निकै कम मात्र थियो । त्यही कम मध्येमा पनि उहाँले आफ्नै घरको सटरमा पसल खोल्ने निर्णय लिनुभयो ।

घर परिवारको साथमा रहेर भएको कमाइमा खुसी हुनुहुन्छ मनोज । गरिरहेको कामलाई थप बढाउने उहाँको योजना छ । तर लगानीको अभाव छ ।

आफूसँग भएको रकम लगानी गरेर किराना पसल खोल्नुभयो । आफ्नै घरमा खोलेको पसल भए पनि मज्जाले व्यापार हुन्छ । मनोजलाई अहिले लाग्छ, व्यवसाय गर्न पनि जान्ने हो भने सहर या मुख्य चोक नै नचाहिने रहेछ ।

घरपरिवारभन्दा टाढा रहेर महिनाको ५० हजार कमाउनुभन्दा आजकाल मनोजलाई परिवारको साथैमा बसेर कमाएको २०÷२५ हजार रुपैयाँ धेरै लाग्छ ।

‘विदेशमा त मात्र काम र कमाइ मात्र हुन्छ,’ मनोज भन्नुहुन्छ,‘त्यहाँ न माया हुन्छ न सरसहयोग, त्यही पनि महिनाको कमाइ त्यही ५० हजार त हो, परिवार आफन्त र आफ्नै ठाउँमा बसेर २० हजार कमाइन्छ भने पनि ठुलो कुरा रहेछ ।’

‘यही अहिले गरिरहेको किराना पसललाई पनि बढाउन पाए हुन्थ्यो भन्ने छ, तर लगानी कम छ, ऋण लिन पनि सजिलो रहेनछ, पासपोर्ट देखाउ विदेश गएर आएको हो भने भन्छन्, अब पासपोर्ट त मैले फालिसके कहाँबाट देखाउनु,’ मनोज गुनासो गर्नुहुन्छ ।

धनुषामा रहेको आप्रवासी बहुउद्देश्यीय सहकारी र आप्रवासी कामदार हकहित संरक्षण केन्द्र धनुषाले अहिले मनोजको योजना पूरा गर्न सहयोग गरिरहेको छ । सहकारीबाट त केही रकम ऋण लिएर उहाँले पसलमा सामानहरू थप्नुभएको छ भने बैंकमार्फत सहुलियत ब्याजमा ऋण लिन पनि प्रयास गरिरहनुभएको छ ।

भन्नुहुन्छ,‘अलिकति ऋण लिन पाए, किन विदेशबाट फर्कँदा पासपोर्ट फालेछु भनेर पछुताउन पर्ने थिएन ।’

अन्तिम अपडेट: मंसिर १३, २०८१

Disclaimer:

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्