उद्योगबाट निस्किएको प्रदूषित पानीले रामग्राम र पाल्हीनन्दन दुर्ग...
मंसिर १३, २०८१ बिहिबार
युएई, जेठ ७ – झापाको गौरादहकी फूलकुमारी ताजपुरियाले १८ वर्ष भयो ओमानमा काम गरेको । उहाँ बेलायती नागरिकको घरमा काम गर्नुहुन्छ । घरको काम भएपनि ओमानमा कम्पनीमा काम गर्नेको भन्दा राम्रो छ उहाँले पाएको सेवा सुविधा ।
‘हप्तामा दुई दिन छुट्टी पाउँछु, जहाँ जाँदा पनि गाडीको व्यवस्था सासुसाहुनीले नै गर्छन्, तर मैले घर जान पाएको छैन,’ फूलकुमारीले गुनासो गर्नुभयो ।
घर फर्किन नपाउँदा फूलकुमारीलाई नेपाल सरकारसँग गुनासो छ । अनि साहुसाहुनीको चाहिँ फूलकुमारीसँग प्रश्न छ, ‘तिमीलाई छुट्टी दिँदा पनि घर किन नगएको ?’
परिवारलाई भेट्न जानुपर्छ भनेर सम्झउछन् साहुसाहुनीले उहाँलाई । फूलकुमारीको पनि घर फर्किने मन त कति छ कति तर सरकारले घरेलु कामदारको पुनःश्रम स्वीकृती रोकेको छ ।
फूलकुमारीलाई घर आउन पनि मन छ । उताको राम्रो कमाइ हुने काम पनि छाड्न मन छैन् । ‘सरकारले किन हामीलाई श्रम स्वीकृती दिन रोकेको होला, राम्रो काम हुँदा त हो नि आउने, दुःख हुँदा त को नै पो आउछ र’ फूलकुमारी सरकारसँग प्रश्न गर्नुहुन्छ ।
१८ वर्षअघि उहाँ भारतको बाटो हुन्दै ओमान आउनुभएको थियो । ओमान आएको ७ वर्षपछि उहाँ भारतको बाटो हुँदै घर फर्किनुभयो पहिलोपल्ट । त्यसपछि श्रम खुलेका बेला २०१० मा पनि उहाँ नेपाल फर्किनुभयो ।
विदेशको कमाइले घरव्यवहार चल्यो तर अहिले उहाँलाई पुन श्रम स्वीकृती नहुने भएपछि समस्या परेको छ ।
‘सन् २०१५ मा बुवा विरामी भए नेपाल गएको थिएँ, त्यो बेला बुवा बिरामी बुवाको मुख हेर्न भनेर गएको, भूकम्पमा परेँ,’ फूलकुमारीले सुनाउनुभयो । भूकम्पको पीडा बोकेर ढलेको घर उठाउन फर्किएकी फूलकुमारीले घर त उठाउनुभयो तर हेर्न पाउनुभएको छैन ।
उहाँले ओमानमा ६० हजार रुपैयाँ कमाउनुहुन्छ । साहुले दूतावासबाट कागज बनाएर पठाउछु भन्दा पनि फेरि फर्किन नपाउने डरले उहाँ घर विदामा जान पाउनुभएको छैन । ‘म रुँदै जहाज चढेर विदेश आएको हाँस्दै घर फर्किन चाहान्छु सरकार, हामीलाई नरोक,’ फूलकुमारी सरकारसँग आग्रह गर्नुहुन्छ ।
उहाँको २०२० सम्म ओमानमा काम गर्ने योजना छ । फूलकुमारी जस्तै घरेलु काममा ओमान आएका महिलाले घर फर्किन नपाएको गुनासो गरेका छन् । सरकारले पुन श्रम स्वीकृती नदिने भएपछि उनीहरु घरविदामा नेपाल फर्किन नपाएका हुन् ।
ओमानमा ७ हजार भन्दा धेरै महिला, घरेलु कामदारको सख्या धेरै
ओमानमा कति नेपाली छन भन्ने यकिन तथ्याङ्क नभए पनि झण्डै २० हजार नेपाली कार्यरत रहेको राजदूत शर्मिला पराजुली ढकालले जानकारी दिनुभयो । त्यसमध्ये झण्डै सात हजार नेपाली महिला ओमान काम गरिरहेको अनुमान त्यहाँ सक्रिय संघसंस्थाको अनुमान छ । त्यसमध्ये झण्डै पाँच हजार घरेलु महिला कामदार रहेको एनआरएनए ओमानका अध्यक्ष दिपक श्रेष्ठले बताउनुभयो ।
ओमानमा समस्यामा परेकाहरु दिनहुँजस्तो आउने गरेको र १५ जनाभन्दा थोरै महिना दूतावासको आवास गृहमा कहिल्यै कम नभएको राजदूत ढकालले बताउनुभयो ।
छिट्टै ओमान सँग श्रम सम्झौता गर्ने तयारी गरिरहेकोले हाउसमेडका समस्याको पनि सम्बोधन हुने राजदूत ढकालको भनाइ छ । ओमानमा दूतावास आफैले आवास गृह बनाउन पाउने व्यवस्था छैन । तर कामदारको समस्या र मर्कालाई हेरेर चलाइरहेको ओमानका लागि श्रमसहचारी कृष्णकुमारी गौलीले बताउनुभयो ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।
उज्यालाे सहकर्मी उमाकान्त पाण्डे युएईमा बसेर पत्रकारिता गर्नुहुन्छ।